252

برجسته ترین دعای امت اسلامی این است که «لَا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلًّا لِلَّذِینَ آمَنُوا» (1).

یک امت اسلامی از خدای سبحان می­ خواهد که یک­ دست باشیم، کینه کسی را نداشته باشیم، بر فرض هم اختلافی هست قابل حل است؛ این طور نیست که حالا ما خودمان را به کینه مبتلا کنیم که ده­ ها خطر را همین کینه به همراه دارد، نه خاطرات سالمی برای آدم می­ گذارد، نه وقت سالمی برای آدم می­ گذارد، نه آرامشی برای خانواده می­ گذارد.

در سوره مبارکه حشر است «لَا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلًّا لِلَّذِینَ آمَنُوا» بهشتی ­ها به همین وضع رسیدند، مردم مؤمن در دنیا چیزی را از خدا می­ خواهند که آن چیز را خدا در بهشت به مردان بهشتی می ­دهد.

فرمود ما در بهشت «وَ نَزَعْنا ما فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍ» (2)؛ افراد کینه هایی در اثر اختلاف نظر با هم دارند، فرمود ما همه این ها را با همین وضع وارد بهشت نمی کنیم، شستشویی در درون این ها ایجاد می کنیم، یک درمان قلبی می کنیم، این قلب ها را تطهیر می کنیم که هیچ کس به یاد کینه دیگری نباشد؛ اگر هر کدام از افراد مشکلی در جامعه با دیگری داشت، اصلاً یادشان نمی آید که دیگری یا فلان آقا نسبت به ایشان در جامعه بد کرده، فرمود ما این را برداشتیم.

الآن زید و عمرو که با هم شریک بودند و در اثر شرکت اختلافی داشتند، کینه یکدیگر را داشتند، هر دو هم مسلمان و شیعه اهل بیت(علیهم السلام) هستند، خدای سبحان وقتی این ها را بهشت می برد با همین کینه که نمی برد؛ فرمود ما شستشو می کنیم، آنچه در دل این هاست برمی داریم، وقتی وارد بهشت شدند، اصلاً یادشان نیست که نسبت به یکدیگر بد بودند «وَ نَزَعْنا ما فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍ».

همین معنا را که بهشتی ها در بهشت دارند، مردم با ایمان در دنیا همین را از خدا می خواهند که «لَا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلًّا لِلَّذِینَ آمَنُوا» تا ما هماهنگ با نظام آفرینش باشیم، یک؛ هماهنگ با کتب آسمانی باشیم، دو؛ هماهنگ با انبیا و اولیا باشیم، سه؛ مجموع این دو ضلع را هم که هماهنگی است، داشته باشیم چهار.

اگر گفتند «سه نگردد بری شود او را / پرنیان خوانی و حریر و پرند» (3) بگویید پرنیان، بگویید حریر، بگویید پرند، هر سه اسم ابریشم می باشد؛ این دیگر سه چیز نیست؛ بگویید عاَلم، بگویید انبیا، بگویید اولیا و صحف انبیا، یک حقیقت است، همه این ها کلمات الهی هستند؛ بعضی کلمات تدوینی خداست، بعضی کلمات تکوینی خداست.

درس تفسیر قرآن آیت الله جوادی آملی/جلسه 23 تفسیر سوره مبارکه «زمر»، آیات 22 الی 23

پی‌نوشت‌ها:

1- سوره حشر، آیه 10

2- سوره اعراف، آیه 43 ؛ سوره حجر، آیه 4

3- دیوان هاتف اصفهانی، ترجیع بند